نویسندگان: فهیمه شفیعی – لیلا مظفری – مهرداد صمدی

مقدمه

استاندارد ایزو 29990، الگوی عامی را برای بکارگیری و عملکرد متخصصان کیفیت ایجاد کرده است. این استاندارد مرجع مشترکی را برای ارائه­دهندگان خدمات یادگیری (LSPs[1]) و مشتریان آنها، در زمینه طراحی، تکوین و عرضه خدمات تحصیلی غیررسمی (غیر از آموزش و پرورش رسمی کشورها) ارائه می­کند.

این استاندارد بین­المللی به منظور ترغیب تمرکز بر روی یادگیری[2]، نتایج فرآیند و برای توجه کردن به کلیه امکانات موجود برای ارائه خدمات یادگیری، از اصطلاح خدمات یادگیری به جای آموزش استفاده می­کند.

این استاندارد بر شایستگی ارائه­دهندگان خدمات یادگیری، تمرکز داشته و راهنمایی­هایی را در جهت کمک به سازمان­ها و افراد، در انتخاب ارائه­دهنده­ای برای خدمات
استاندارد ایزو 29990، الگوی عامی را برای بکارگیری و عملکرد متخصصان کیفیت ایجاد کرده است. این استاندارد مرجع مشترکی را برای ارائه­دهندگان خدمات یادگیری (LSPs[1]) و مشتریان آنها، در زمینه طراحی، تکوین و عرضه خدمات تحصیلی غیررسمی (غیر از آموزش و پرورش رسمی کشورها) ارائه می­کند.

این استاندارد بین­المللی به منظور ترغیب تمرکز بر روی یادگیری[2]، نتایج فرآیند و برای توجه کردن به کلیه امکانات موجود برای ارائه خدمات یادگیری، از اصطلاح خدمات یادگیری به جای آموزش استفاده می­کند.

این استاندارد بر شایستگی ارائه­دهندگان خدمات یادگیری، تمرکز داشته و راهنمایی­هایی را در جهت کمک به سازمان­ها و افراد، در انتخاب ارائه­دهنده­ای برای خدمات یادگیری، که نیازها و انتظارات آنها را در زمینه ارتقای شایستگی و توانمندی برآورده سازد، ارائه می­کند و می­تواند برای صدور گواهینامه “ارائه­دهندگان خدمات یادگیری” نیز مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین الزامات پایه برای ارائه­دهندگان خدمات یادگیری در تحصیلات غیررسمی و آموزش می­باشد.

ساختار (سرفصلهای متن) استاندارد ایزو 29990

دامنه کاربرد
اصطلاحات و تعاریف
خدمات یادگیری
۳.۱ تعیین نیازهای یادگیری
۳.۲ طراحی خدمات یادگیری
۳.۳ تهیه و تدارک خدمات یادگیری
۳.۴ پایش ارائه ی خدمات یادگیری
۳.۵ ارزشیابی صورت گرفته توسط ارائه­دهندگان خدمات یادگیری
مدیریت ارائه­دهنده خدمات یادگیری
۴.۱ الزامات عمومی مدیریت یادگیری، که نیازها و انتظارات آنها را در زمینه ارتقای شایستگی و توانمندی برآورده سازد، ارائه می­کند و می­تواند برای صدور گواهینامه “ارائه­دهندگان خدمات یادگیری” نیز مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین الزامات پایه برای ارائه­دهندگان خدمات یادگیری در تحصیلات غیررسمی و آموزش می­باشد.

ساختار (سرفصلهای متن) استاندارد ایزو 29990

دامنه کاربرد
اصطلاحات و تعاریف
خدمات یادگیری
۳.۱ تعیین نیازهای یادگیری
۳.۲ طراحی خدمات یادگیری
۳.۳ تهیه و تدارک خدمات یادگیری
۳.۴ پایش ارائه ی خدمات یادگیری
۳.۵ ارزشیابی صورت گرفته توسط ارائه­دهندگان خدمات یادگیری
مدیریت ارائه­دهنده خدمات یادگیری
۴.۱ الزامات عمومی مدیریت
۴.۲ استراتژی و مدیریت کسب‌وکار
۴.۳ بازنگری مدیریت
۴.۴ اقدامات پیشگیرانه و اقدامات اصلاحی
۴.۵ مدیریت مالی و مدیریت ریسک
۴.۶ مدیریت منابع انسانی
۴.۷ مدیریت ارتباطات (درونی و بیرونی)
۴.۸ تخصیص منابع
۴.۹ممیزی‌های داخلی
10.4 بازخورد از سوی ذی نفعان

ویژگیهای استاندارد 29990:

تمرکز بر روی یادگیرنده است، نتایج حاصل از این روند را تشویق می کند، و بر طیف گسترده ای از گزینه های در دسترس برای ارائه دهندگان خدمات یادگیری تاکید می کند
صلاحیت ارائه دهندگان خدمات آموزش و یادگیری(LSP ها) را در نظر می گیرد. این استاندارد به سازمان ها و افراد منتخب LSP ها کمک می کند تا بتوانند الزامات و انتظاراتشان را برای صلاحیت و توسعه قابلیت، برآورده کنند. علاوه بر این، استانداردمذکورمی تواند برای صدور گواهینامه LSPها مفید باشد.
استاندارد ISO 29990به ارائه دهندگان خدمات آموزشی کمک می کند، تا بتوانند بطور مداوم توانایی خود را جهت ارائه خدمات بهتری که منجر به افزایش اثر بخشی عملکرد های سازمان، و کاهش کلی هزینه های کسب و کار می گردد را، اندازه گیری کنند.
اين استاندارد بين المللي بر روي شايستگي ارائه دهندگان خدمات آموزشي تمركز دارد و الزامات اوليه را براي مسئولان آموزشي در تحصيلات غير رسمي و آموزشي مشخص مي كند

تفاوت با سایر استاندارد ها:

تمرکز اصلی استاندارد 29990 به جای آموزش (Training) بر یادگیری (learning) است. این استاندارد هم در سازمان‌های آموزشی و هم برای واحد آموزش دیگر سازمان‌ها قابل پیاده سازی است. برخلاف استاندارد ایزو۱۰۰۱۵ کهصرفابرایواحدآموزشسازمان‌هادرنظرگرفتهشده، و استاندارد IWA2 که صرفا برای سازمان‌هایی که فعالیت اصلی‌شان آموزش است، قابل کاربرد است.
استاندارد ایزو 29990، صرفا به فرایند های آموزش سازمان‌ها نمی‌پردازد و علاوه بر توجه به فرایند آموزش، به فرایند مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی، مدیریت ریسکو…نیز توجهمی‌شود.
استاندارد ISO10015 جهت مدیریت فرایند های آموزش، برای فراگیران سازمان استفاده می شود و تمامی این فرایندها شامل: نیاز سنجی، طراحی، اجرا، ارزیابی و پایش در آن متصور شده است؛ در حالی که استاندارد ISO 29990 مبنایی برای تامین کنندگان آموزش و یادگیری می باشد و اساسا بیشتر مورد استفاده سازمان هایی می باشد که خدمات آموزشی را به صورت بلوغ یافته ارائه می دهند.
از طرفی در استانداردIso 29990 15 فرآیند وجود دارد که باز هم 5 فرآیند اصلی همان فرآیند های اشاره شده در استانداردIso 10015 است.محتوای این دو استاندارد حاکی از صحه گذاری و کامل بودن استانداردIso 10015 است.مشکل اغلب واحد های آموزش این است که درک مناسبی از این استاندارد نداشته و به درستی آنرا در واحد خود پیاده سازی نکرده اند.مدیریت ریسک و مالی در استانداردIso 29990 بعنوان دو فرآیند فرعی مطرح شده اند. در ایزو 10015 این فرآیند ها وجود ندارد.آسیب هایی که در اغلب واحد های آموزش سازمان ها مشاهده شده بیشتر به دلیل عدم دقت در اجرای الزامات استاندارد است.